Yeryüzünde icra edilecek tüm mesleklerle ilgili iki tür yeterlilik kıstası vardır; birisi sosyal yeterlilik, diğeri teknik yeterliliktir. Sosyal yeterlilik için meslekle ilgili manevi, teknik yeterlilik için ise maddi yeterlilik (parasal değil) dersek herhalde yanlış olmaz. Örneğin avukatlık mesleği için konuşkan olmanız, “ağzınızın iyi laf yapması” ve analitik zekâya sahip olmanız -yani olaylar arasında hızlıca ilişki kurabilmeniz- ve problem çözmeye yatkın olmanız gereklidir. Bunlar iyi bir avukat olmak için sahip olmanız gereken sosyal yeterliliklerdir. Bunlar dışında, avukat olmak için hukuk fakültesini bitirmeniz gerekir. Bunun için de sözel derslerinizin iyi olması dolayısıyla ezberinizin ve hafızanızın iyi olması gereklidir. Okumayı sevmeniz ve okuduğunuzu anlamanız gereklidir. Bunlar da teknik yeterliliklerdir. Bu bahsettiğim sosyal ve teknik yeterliliklerin hepsine sahip olmasanız da avukat olursunuz. Ama insanların parmakla gösterdiği, saygın, çok para kazanan ve başarılı bir avukat olamazsınız.
Doktor olabilmek için kan görme fobinizin olmaması, her türlü yara-kesiğe karşı dayanıklı olmanız, uykusuz kalabilmeniz ve hastanın şikâyetini dinledikten sonra tedavi yöntemine karar vermek için öngörülerinizin güçlü olması gerekir. Bunlar sosyal yeterliliktir. Bir de doktor olabilmek için 6 yıllık tıp fakültesini bitirmeniz gerekir. Bunun için de fen derslerinizin, özellikle biyoloji dersinizin iyi olması gerekir. Bunlar da teknik yeterliliktir.
İyi bir mühendis olmak için; hızlıca karar verme, sistematik zekâ -yani plan yapma yeteneği- gibi sosyal yeterlilikler yanında mühendislik fakültesinden mezun olmanız ve matematiğinizin iyi olması gibi teknik yeterlilikler ereklidir.
İyi bir esnaf ya da tüccar olmak için; sosyal ilişkilerinizin güçlü olması, ticaretten anlamanız, uyanık olmanız, sabırlı olmanız gibi sosyal yeterliliklere ihtiyacınız vardır. Bunun yanında, iş kurmak için güçlü bir sermaye ve kayıtsız şartsız size destek olan güçlü bir aile gibi de teknik yeterlilikler gereklidir.
Tüm meslek grupları için bu örnekleri çoğaltabiliriz. Tekrar ediyorum: Bahsettiğim özellikler avukat, doktor, mühendis olmak için değil,
iyi bir avukat, iyi bir doktor, iyi bir mühendis olmak için gereklidir. Ülkemizin iyi doktor, iyi polis, iyi hakim, iyi sporculara ihtiyacı var. Bu da Türk gençlerinin hayatının başında alacağı kararlara bağlıdır. Bu ülke için ne kadar önemli olduğunuzun acaba farkında mısınız?